การติดตั้งและใช้งาน ไฟฉุกเฉิน

     สำหรับเครื่องไฟฉุกเฉิน แบบ Complete set หรือโคมไฟฟ้าฉุกเฉินชุดเบ็ดเสร็จ สิ่งที่ผู้ออกแบบติดตั้งจะต้องคำนึงถึง เพื่อให้ผู้อยู่อาศัยและผู้ใช้อาคารสามารถอพยพหนีภัยออกจากอาคาร ในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินและไฟฟ้าดับ ได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย ให้ติดตั้งโคมไฟตามเส้นทางหนีภัย และทางออกทั้งด้านในและนอกประตูอาคาร ระดับสูงจากพื้น 2 เมตรขึ้นไป หากจำเป็นต้องติดตั้งต่ำกว่านี้จะต้องไม่กีดขวางเส้นทางอพยพ ในเรื่องความสว่างตามพื้นทั่วไปต้องไม่ต่ำกว่า 0.5 Lux และแนวกลางเส้นทางอพยพ 1 Lux ส่วนตามทางเลี้ยวและทางแยก พื้นที่เปลี่ยนระดับและบันได ให้ติดตั้งภายในระยะ 2 เมตร ให้มองเห็นเส้นทางอพยพได้ชัดเจน

     บริเวณพื้นที่ปฏิบัติงานอันตราย ดับเพลิง กู้ภัย จุดรวมพลเตรียมการอพยพ พื้นที่จัดเก็บอุปกรณ์ดับเพลิง อุปกรณ์แจ้งเหตุ และอุปกรณ์ช่วยเหลือต่าง ๆ ต้องมีแสงสว่างไม่น้อยกว่า 15 Lux ภายในระยะโดยรอบ 1 เมตร

     การติดตั้ง ตัวเครื่องไฟฉุกเฉินควรติดตั้งในพื้นที่ใต้ชายคา ระบายอากาศได้สะดวก อุณหภูมิไม่สูงเกินไป ไม่ชื้นแฉะ ไม่โดนละอองฝนสาด หรือไอสารเคมีใดๆ แหล่งจ่ายไฟฟ้าเครื่องไฟฉุกเฉินต้องมาจากไฟฟ้าปกติในพื้นที่นั้นๆ ไม่ใช้ไฟจากระบบไฟฉุกเฉิน และติดตั้งแยกวงจรจากไฟฟ้าปกติเพื่อง่ายต่อการตรวจเช็คและทดสอบระบบ

     เครื่องไฟฉุกเฉินควรเลือกใช้ชนิดที่ได้รับมาตรฐาน มอก.1955-2551 ในเรื่องเครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไป และเพื่อความมั่นใจในประสิทธิภาพการใช้งาน โคมไฟแสงสว่างฉุกเฉินต้องได้รับมาตรฐาน มอก.1102-2538 ในเรื่องโคมไฟฟ้าฉุกเฉินชุดเบ็ดเสร็จ

     การตรวจเช็คเครื่องไฟฉุกเฉินเมื่อติดตั้งเสร็จเรียบร้อย ต้องทำแบบไฟฟ้า และตำแหน่งติดตั้งเครื่อง ระบุหมายเลขหรือตำแหน่งประจำเครื่อง ทำการทดสอบการทำงานและบันทึกผลการทดสอบ พร้อมลงชื่อผู้ทำการทดสอบ ลงในบัตรบันทึกผลการทดสอบ แล้วเปิดเครื่องและระบบไฟฟ้ากลับคืนสภาวะปกติ

     การตรวจเช็คดูแลบำรุงรักษา ต้องทำการตรวจเช็คตัวเครื่อง และทดสอบการทำงานทุก ๆ ระยะ 3 เดือน โดยตรวจเช็คทำความสะอาด แล้วกดสวิตช์ที่หน้าปัด ทดสอบการทำงานของเครื่อง แล้วปิดการจ่ายไฟฟ้า ให้ระบบสำรองไฟฟ้าทำงานโดยปล่อยให้หลอดไฟ LED ทำงานด้วย Battery นาน 30 นาที เมื่อเสร็จเรียบร้อยแล้วให้เปิดระบบกลับคืนสภาวะปกติ บันทึกผลการทดสอบลงในบัตรบันทึกผล ทำต่อเนื่องเช่นเดิมทุก ๆ 3เดือนจนครบรอบ 1 ปีให้ทำการตรวจเช็คในลักษณะเดิม และเพิ่มเวลาการให้หลอดไฟ LED จ่ายไฟนานขึ้นเป็น 1 ชม. ในการตรวจเช็คหากพบว่าแบตเตอรี่ สำรองไฟได้เวลาน้อยลงกว่าที่กำหนด หรือเครื่องทำงานผิดปกติ ควรให้ช่างทำการตรวจสอบ หรือปรึกษาผู้จำหน่ายสินค้าให้ทำการตรวจเช็คต่อไป

ข้อควรระวังสำหรับผู้ปฏิบัติงาน

1. ระบบไฟฟ้าที่จ่ายเข้าตัวเครื่องเป็นไฟฟ้าแรงสูง 220V. ควรระวังการถูกไฟฟ้าช็อต

2. Battery เป็นตัวเก็บพลังไฟฟ้าระบบ 6 หรือ 12V. DC. ควรระวังอุปกรณ์ที่เป็นโลหะ หรือสายไฟฟ้าพาดไปโดน เกิดการช็อตระหว่างขั้วแบตเตอรี่ + และ –

3. หากพบปัญหาตัวแบตเตอรี่แตกร้าว มีกรดรั่วไหล มีคราบกัดกร่อนตามขั้วต่อ ควรรีบดำเนินการเปลี่ยน และทำงานอย่างระมัดระวังสารเคมี

4. ตัวเครื่องมักติดตั้งอยู่ในที่สูงผู้ปฏิบัติงาน ควรระมัดระวังการลื่นล้ม-ตกหล่นจากที่สูง

 

#ผู้เขียนและทีมงาน ขอขอบคุณที่มาของ ข้อมูลจาก วสท. 2004-54 มาตรฐานระบบไฟฟ้าแสงสว่างฉุกเฉินและโคมไฟฟ้าป้ายทางออกฉุกเฉิน โดยวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยฯ